BATİL İNANİSLAR

Birlikte yasayan insanlar arasinda kimi zaman
korkudan, kimi zaman caresizlikten, kimi zaman da
rastlantilardan dogan bir takim inanislar vardir.
Bunlara "batil inanislar" denir. Bu inanislar, ilk
insanin var olusundan gunumuze kadar surup gelmistir.
Cogunun bilimsellikle, akilla, cagdaslikla ve dinsel
inancla bir ilgisi yoktur. Bunlar akilla bagdasmadigi
halde yazik ki insan oglunun gonlunden, beyninden,
vicdanindan sokulup atilamamislardir. Bu tur
inanislarin dogmasinda kisilerin dogal yapisi etken
oldugu kadar buyuklerin, kimi din gorevlilerinin
cehalet ornegi sozlerinin de etkisi olmaktadir.
İnanislar kisiden kisiye degismekle birlikte ortak
yanlari da vardir. İnegol halkindan derleyebildig imiz
batil inanislar sunlardir:

A
Ayak ayak ustune atilarak yemek yenmez, sofraya
saygisizliktir denir ve kitliga isaret sayilir.
Ayna kirilmasi ugursuzluktur; aynanin kirildigi ev
yedi sene iflâh olmaz denir.
Ayin onucu ugursuz sayilir, o gun hicbir sey yapilmaz.

Arabanin onunden gecilmez.
Arabanin onunden tavsan gecmesi ugursuzluk sayilir.
Ayakta pantolon giymek yoksulluga isaret sayilir.
Aksam karanliginda kimseye sut verilmez, verilirse
hayvan sutten kesilir denir.
Ayva cok olan yerin kisi azgin olur denir.
Atesle oynayan cocuk altini islatir.

B
Baykusun sacakta otmesi olume isaret sayilir.
Bir seyi kirk kere soylersen olur denir.
Bir insanin baska bir insana domuz demesi uygun
bulunmaz; diyenin istahini kirk gun kesilecegine
inanilir.
Bir kimseye sut verilirken icine kucuk bir komur
parcasi ya da bir yesil yaprak atilir, atilmazsa
hayvanin sutunun kesilecegine inanilir.
Bir evin cevresinde kargalarin gezinip ucmasi iyi
sayilmaz.

C
Cuma saati yola cikilmaz.
Cuma gunu salâ ezan arasinda is yapilmaz.
Cumartesi ve Sali gunleri camasir yikanmaz.

C
Cocuk yalniz birakilmaz, birakmak gerekirse yanina bir
supurge konur.
Camasir kazani uzun sure ateste birakilmaz,
birakilirsa o evden cenaze cikar denir.
Cocuklara nazar degmemesi icin nazar boncugu takilir.
Cam agacinin kozalaginin cok olmasi o yil kisin
siddetli olacagina isaret sayilir.
Carsamba gunu yorgan kaplayan hastalanir.
Cocugun ustunden atlanmaz, atlanirsa boyu kisa kalir
denir.

Cocuk camasirlarinin gun batimina kadar disarida
askida kalmasi cocugun buyulenmesine neden olur, diye
dusunulur.

D
Dince kutsal sayilan gecelerde supurge isi yapilmaz.
Dogum yapmis bir kadinin gece gezmesi iyi sayilmaz.
Dort yaprakli yoncayi bulanin talihinin acilacagina
inanilir.

E
Ezan sirasinda duyulan kopek ulumasi olum haberi
sayilir.
Evde bebek emeklerse misafir gelir, denir.
Eller birbirine baglanmaz, baglanirsa kismetin kesilir
denir.
El ve ayak tirnaklari birden kesilmez, kesenin bir
uzuntu bir sevincle karsilasacagina inanilir.
Esnerken agiz kapanir, kapamayan seytana ezan okumus
sayilir.
Elden ele makas alinmaz, makas dusman sayilir.
Ezandan sonra komsuya ekmek mayasi verilmez.
Erkek cocugun kesilen ilk saci atilmaz, babasinin
cebine bereketi artar inanci icinde konur.
Ekmek kiriklari atilmaz, toplanip yenirse evin
bereketi cok olur denir.
Ellerini kavusturanin kismeti kapanir, anasi olur
denir.
G
Geceleri tirnak kesilmez
Geceleri aynaya bakilmaz.
Gelinin anne evine donmesi icin gelin arabasinin
ardindan su dokulur, su tasi ters cevrilip ustune
oturulur.
Gece sakiz cignenmez, cigneyenler icin olu eti yiyor
denir.
Gece ayagi ile oynayanin anne ya da babasinin
olecegine inanilir.
Gece islik calinmaz, calan icin seytani cagiriyor
denir.
Gece orumcek almak gunah sayilir.
Gece yildizlari saymak iyi degildir denir.
Gece disariya kul atilmaz, suya kizgin kul dokulmez;
yapanlarin ugrayacagina, yani cin carpmasina
tutulacagina inanilir.
Gece yorgan kaplanmaz.
Gece camasir yikanan yerden gecilmez, camasir
sularinin uzerine basilmaz.
Gece kapi arkasinda oturulmaz, oturanin iftiraya
ugrayacagi dusunulur.
Gelin ayakkabisinin altina mahalledeki kizlarin
isimleri yazilir, dugun sonunda kimin ismi
silinmediyse once onun evlenecegine inanilir.
Gelin arabasinin onunden gecilmez.
Gece vaktinden once horoz otmesi ugursuzluk sayilir.
Gokkusaginin altindan gecen insanin cinsiyet
degistirecegine inanilir.

H
Hickirik tutunca; ’³Bir kimse andi’´ denir ve ’³dostsa
ansin, dusmansa catlasin’´ diye soylenir.
Hapse giren, olen birinin yuzugunu takarsa cabuk cikar
denir.
Hastalara kursun dokulur.

İ
İki bayram arasi dugun yapilmaz.
İkindiden sonra el isi yapilmaz.
İkindiden sonra bebek camasiri gunese asilmaz.
İnsan uzerinde giysi sokugu dikilmez.
İkindiden sonra hicbir yere kul atilmaz.
İnsanin onunden kara kedi gecmesi ugursuzluk sayilir.
İkindiden sonra orumcek alinmaz.
İsi yarida birakanin olumu zor olur denir.
İki bebek kirki cikmadan ayni odada bulundurulmaz.
Bulundurulursa birinin buyuyecegine digerinin kisa
boylu kalacagina inanilir, buna ’³kirk basar’´ denir.
İki bayram arasi nikâh kiyilmaz.
İgde dali, leylek boku ve mavi boncuk bir araya
baglanir, koltuk altina konursa nazar degmez denir.
İki gelin ayni eve alinmaz.
İse giden erkegin onunden gecilmez.
İki kadinin arasindan gecen erkek karisina soz
geciremez.

K
Kopek ulumasi iyi sayilmaz, duyuldugunda ’³sahibine
uluyasin’´ denir.
Kizlar, iki ogun arasinda yemek yerse kismeti kapanir.

Kurban bayraminin ilk uc gunu elisi yapilmaz.
Kule basilmaz, basan carpilir denir.
Karanlik yerden gecilmez, gecilmek zorunda kalinirsa
’³destur’´ denir.
Kapi esigine basma, iftiraya ugrarsin denir.
Kus pisligi basa duserse para gelecek denir.
Kulak cinlamasi ugursuzluk sayilir.
Kusun gagasiyla cama vurmasi gelecek haberin isareti
sayilir.
Kesilen tirnak yere atilmaz, ustune basilmaz.
Kapi esiginde oturmak iyi degildir, oturanin kismeti
kapanir.
Kara kedi gormek ugursuzluktur denir.
Kayan yildiz olume isarettir.
Kirki cikmamis bebek sokaga cikarilmaz, mezarligin
yanindan gecirilmez; tersi yapilirsa ’³kirk basar’´
denir.
Kahve icen oglan cocugunun biyiklari cikmaz, kose
kalir.
Kucuk cocuk avucunu cok sikarsa buyuyunce cimri olur.
Kucuk cocugun ayak tabanindan opuldugunde erken
yuruyecegine, dudagindan opuldugunde erken
konusacagina, ensesinden opuldugunde inatci olacagina
inanilir.
Kucuk cocuk apis arasindan bakarsa eve misafir gelir.
Kapinin esiginden iceriye sag ayakla girmek ugur
getirir.
Kedinin kibleye donup on ayaklariyla basini kasimasi
yagmur yagacagina isaret sayilir.
Kaza geciren kisinin yeniden kaza gecirmemesi icin
basinda tuz ya da para cevrilir.

L
Leylegi havada goren o yili durmadan gezerek gecirir,
yerde goren evinde oturur.
Lagima bulasik suyu dokulmez, doken carpilir.
Logusa kadinin kirk gun sokaga cikmasi iyi sayilmaz.

M
Makasin acik kaldigi evde kavga cikacagina inanilir.
Merdiven altindan gecmek ugursuzluk sayilir.
Melegin sag, seytanin sol omuzda olduguna inanilir.
Mahalle halkindan olen olursa dolu su kaplari
bosaltilir.
Mezar ve mezarliga dogru parmak uzatilmaz, uzatilirsa
o parmagin isirilip ayak altina alinmasi gerekir.
Mavi boncuk nazari engeller.
Makasi acik birakinca dusmanin agzi acilir.

O
Olunun yikandigi yerde yedi gece mum yakilir.
Olu gecerken tirnaklara bakilmaz.
Orumcek tutmak fakirlige yol acar.
Olunun gozleri aciksa daha dunyasina doymamis denir.
Olunun gozleri aciksa, arkasinda kisa sure sonra bir
baskasinin olecegine inanilir.

P
Parmak kutletilmesi seytanlara tesbih cekmek olarak
dusunulur.
Pazarda, pazarcidan ilk alisveris yapan kisinin aldigi
malin parasini tezgaha atmasi ugur sayilir.
Parmak kutletenin seytanlar basina toplanir.

R
Ruyada minare gormek sevincli haberdir, olu diri
getirir, yesil muradtir, asildigini gormek ulu
kisilerden gorulecek yardima isarettir.
Ruyada yumurta gormek kotu soze ve dedikoduya isaret
sayilir.
Ruyada beyaz koyun gormek kisa ve yagacak kara
isarettir.
Ruyada erkek cinsel organi gorenin bir kadin yakini
olur.
Ruyada insan pisligini gorenin eline para gecer.
Ruyada kiz cocugu goren sikintili haber alir.
Ruyada erkek cocugu goren sevincli haber alir.
Ruyada eline altin alan para kazanir.
Ruyada al at goren muradina erer.

S
Sag goz segirmesi sagliga, sol goz segirmesi varliga
isaret sayilir.
Sac taramasinda tarakta kalan sac sokaga atilmaz;
atilirsa bir tavugun ayagina dolanir, surekli basin
agrir.
Sol avuc kasinirsa para gelir, sag avuc kasinirsa para
cikar.
Sali gunu baslanan is sallanir, bu nedenle ise
baslanmaz.
Sabun bir baskasina el ustunde verilir.
Sacak altindan gecen carpilir.
Sirtinda giysisini diken aklini dikermis.
Sokak kapisinin arkasina asilan diken aileyi nazardan
korur, ekin asilirsa bereket cok olur.
Su icerken sol el basin ustune ***urulur.
Sali gunu yola cikilmaz.
Sabah ise giden erkegin onunden kadin gecmez, gecerse
o erkegin isi rast gitmez.
Suyun bos yere kaynatilmasi ugursuzluktur.
Sali ve Cumartesi gunleri camasir yikanmaz.
Sofraya once buyukler oturur, yoksa sofranin bereketi
kacar.
Sobada ya da ocakta odunlarin ses cikararak yanmasi o
ev sahibi hakkinda dedikodunun yapildigina inanilir.

S
Simsek cakarken kirmizi giysi giyilmez.

T
Terlik ve ayakkabinin ters donmesi iyi degildir.
Tuvalette konusulmaz, ugursuzluktur.
Tavugun otmesi ugursuzluk sayilir.
Tahtaya uc kez vurmanin kotulukleri kovacagina
inanilir.
Terlik ve ayakkabi ters cevrilirse evden olu cikar.

Y
Yeni yapilan evin temeline kurban kesilir.
Yola cikanin arkasindan su dokulur.
Yedi hafta boyunca Cumartesi gunleri camasir yikayanin
evinden cenaze cikar.
Yataga corapla girilmez.
Yesil sogan ve yumurta kabugu yakilmaz.
Yuzustu yatilmaz, yatilirsa gâvura benzenirmis.
Yeni dogan cocugun kopan gobegi nereye atilirsa o
meslegi secermis. O nedenle tuttugu mesleginde
yukselmesi icin kiremitlige atmak gerekirmis.
Yolculuga cikan kisinin onune ilk cikan kisi ugur ya
da ugursuzluk getirirmis.
Yeni gelinin kucagina erkek bebek verilir.
Yeni dogan bebegin eline iyi huylu olsun ve iyi okusun
diye kalem tutturulur.
Yuzugun sol ele takilmasi iyi sayilmaz.
Yeni evlenen erkegin dugununden sonra eve ilk
girisinde bardak kirmasi ugurlu sayilir.
Yeni dogan bebek Cuma gunu yikanmaz.
Yeni dogan bebegin agzina uflenirse o bebegin cana
yakin olacagina inanilir.
Yemekte bardaktan su dokulurse eve misafir gelir.
Yalan yere yemin edenin basinda yemin tutmasin diye
ekmek cevrilip kopege atilir.
Yemin eden kisi, yemin ederken sag ayagini kaldirirsa
yemini kabul olmaz.
Yaranin uzerinde ekmek cevirilir, sabah ezanindan once
mezarliga gidip atilir, arkasina bakmadan eve
donulurse yara gecermis.
Yatakta yayilip yatanin rizki bol, buzulup yatanin az
olurmus.
Yaranin uzerinde ekmek ya da seker cevrilir, sabah
ezanindan once bir kopege atilirsa yara gecer.